امروزه میزان آسیبهای نخاعی در حال افزایش چشمگیری است. نخاع مانند یک طناب از ناحیه پشت گردن تا مهره ی دوم کمری کشیده شده و به نوعی ارتباط بین مغز و اندامهای بدن را برقرار میسازد. ضمناً بسیاری از واکنش های حیاتی (رفلکس ها) که برای بقای ما لازم هستند از طریق نخاع تأمین میشوند.
این طناب حیاتی از سوراخ بین مهره ها عبور می کند تا جایگاه ایمنی داشته باشد. ضربات مستقیم و شدید به ناحیه ستون فقرات، سقوط از ارتفاع، تصادفات، شکستگی مهره ها و نفوذ اجسام تیز و برنده به ناحیه نخاع می تواند باعث آسیب شود.
صدمات به نخاع می تواند خفیف و موقت و قابل برگشت باشد و یا در پاره ای موارد ایجاد له شدگی و یا قطع کامل پیامهای عصبی گردد که در اینصورت گاهی غیرقابل برگشت است.
درصورتیکه نخاع در ناحیه گردن دچار مشکل شود، آسیب میتواند هم دستها و هم پاها را دچار ضعف یا فلج کامل کند و درصورتیکه این آسیب در ناحیه کمر باشد فقط پاها دچار مشکل میشوند و معمولاً دستها سالم می مانند چون عصبدهی به دستها در نواحی بالاتر انجام شده است.
گاهی افراد بدلیل پوکی استخوان، سائیدگی مهره ها و لیز خوردن و جابجایی یک یا چند مهره دچار فشار روی ناحیه نخاع میشوند.
پاره ای از اوقات وجود یک تومور و یا نفوذ دیسک بین مهره ای بداخل کانال نخاعی می تواند علائم آسیب نخاعی را ایجاد کند که درصورت عدم درمان مناسب گاهی عواقب جبران ناپذیری بجا می گذارد.
همه آسیب های نخاعی قطع کامل نیستند:
- کامل: در قطع نخاع کامل ارتباط بین فیبرهای نخاعی کامل از بین می رود و بسته به سطح قطع شدگی نخاع، دست ها، تنه یا پاها دچار فلج شدگی می شوند.
- ناقص: در آسیب نخاعی ناقص ارتباط بین رشته های نخاعی کامل از بین نمی رود و بسته به سطح پارگی فیبرها، ضعف و فلج در قسمتی از اندام ها اتفاق می افتد. سطح آسیب نخاع و پارگی آن ممکن است از ناحیه گردنی، سینه ای و کمری ستون فقرات اتفاق افتد.
ضایعات نخاعی چه علائمی دارد:
- از دست دادن توانایی حرکت
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
- حس نکردن گرما و سرما
- تغییر کارکرد جنسی
- حساسیت شدید حسی
- مشکلات تنفسی
- بی حسی و گز گز در اندام ها
آسیب نخاعی چگونه ایجاد می شود:
تصادف
افتادن و پرش از ارتفاع
افتادن اجسام سنگین روی ستون فقرات
تومورهای ستون فقرات
پارگی دیسک
تنگی کانال نخاعی
برخی بیماری هایی که باعث آسیب به نخاع می شود مانند ام اس
چند توصیه جهت پیشگیری از آسیبهای نخاعی:
1- در صورت داشتن بی حسی و ضعف عضلات در دستها و پاها که ظرف چند روز از بین نمی رود حتماً به دنبال یافتن علت و درمان مناسب باشید.
2- در صورت صعود به ارتفاع حتماً تمام موارد ایمنی را رعایت کنید.
3- بستن کمربند ایمنی در هنگام رانندگی ضروری است.
4- آمادگی جسمانی بلحاظ قدرت، ثبات و انعطاف پذیری عضلات گردن، ستون فقرات شکم و لگن بسیار حائز اهمیت است.
5- شیرجه زدن مناسب در استخر (بسیاری از قطع نخاع ها به دلیل برخورد ستون فقرات با لبه های استخر ناشی از شیرجه نامناسب رخ می دهد)
6- نخوابیدن زیر لوستر، تلویزیون و دیگر اجسام سنگین که ممکن است با زلزله بر روی ستون فقرات بیفتد.
7- برای حمل و انتقال یک مصدوم در صحنه تصادف حتما از احتمال صدمات به گردن و ستون فقرات غافل نباشید و خصوصاً ناحیه گردن را با تنه در یک امتداد قرار داده و برای خارج کردن فرد از داخل وسیله نقلیه سر و گردن را نکشید.
آیا قطع نخاع درمان می شود:
پس از طی مراحل اورژانس و یا فیکس کردن شکستگی مهمترین و اصلی ترین کار درمانهای توانبخشی شامل : فیزیوتراپی، طب سوزنی و مگنت درمانی است. در مورد آسیب های ناکامل درمان بسیار موفقیت آمیز بوده و می تواند استقلال فرد را به او برگرداند. در موردآسیب های کامل نخاعی رعایت توصیه های توانبخشی و بهداشتی می تواند در کاهش عوارض ناشی از بی حرکتی بسیار مؤثر باشد. که بستگی به درجه ی آسیب متفاوت است.
جهت کسب اطلاعات بیش تر در زمینه درمان یا مشاوره یا رزرو نوبت می توانید با شماره 07137264710 – 09172424564 تماس بگیرید.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی شامل آموزش و انجام تمرینات ورزشی مناسب با توجه به شرایط و پیشرفت بیمار می باشد. همچنین با استفاده از جریان های تحریک الکتریکی، به فعال شدن عصب و ماهیچه کمک می شود.
مگنت درمانی: مگنت درمانی روش درمانی ای است که با استفاده از جریان های مغناطیسی سلول های نخاعی تحریک شده و موجب فعالیت بیش تر آنها می شود و در نتیجه تا حد امکان حرکات اندام ها را بهبود می بخشد.
طب سوزنی: با انجام طب سوزنی بافت عصب و عضله ی اندام ها به صورت عمقی تحریک و تقویت می شود و موجب بهبود عملکرد عصب و عضله می گردد.
در افرادی که به دلیل مشکلاتی از قبیل درد معده، مشکلات گوارشی، اختلالات کبد و کلیه و… قادر به خوردن داروهای مسکن نیستند، علاوه بر این افراد با قندخون بالا که در انجام برخی از درمان ها مانند تزریق داخل مفصل محدودیت دارند استفاده از طب سوزنی در بهبود بسیار مؤثر است.
[WPSM_SERVICEBOX id=2146]
به دنبال آسیب نخاعی چه عوارضی ایجاد می شود:
پوکی استخوان
ابتلا به مشکلات کلیوی
زخم بستر
عفونت ادراری
افسردگی
ناتوانی در حرکت
ابتلا به مشکلات گوارشی
لاغر شدن پاها
ناتوانی جنسی
مشکلات تنفسی
افزایش احتمال شکستگی
تمرینات مناسب جهت افزایش تعادل بیماران مبتلا به آسیب نخاعی
آسیب نخاعی بسته به اینکه کدام سطح از نخاع دچار آسیب شده است، ممکن است اندام فوقانی یا تحتانی را با درجات مختلف ناتوان کند. بنابراین براساس ناحیه و شدت آسیب، تمرینات برای این افراد متفاوت است.
تمرین یک:
مطابق تصویر زیر بیمار با کمک یک فرد دیگر به حالت چهار دست و پا قرار بگیرد. توجه داشته باشید در صورت داشتن تعادل، بیمار به نوبت یک دست را بالا بیاورد.
تمرین دو:
تمرین گربه شتری: مطابق تصویر زیر بیمار با کمک یک فرد دیگر سعی کند تمرین را انجام دهد.
تمرین سه:
مطابق تصویر زیر ابتدا بیمار را لبه تخت بنشانید و در کنار او بنشینید. سعی کنید به آرامی با یک دست بیمار را هُل دهید و بیمار تلاش کند تعادل خود را حفظ کند. تمرین را با طرف مقابل نیز انجام دهید.
