-
دیسک چیست؟
بین مهره های ستون فقرات، دیسک به صورت کیسه هایی از مایع وجود دارد که باعث حرکت راحت ستون فقرات در خم و راست شدن می شود. هم چنین باعث جلوگیری از ضربه به مهره های ستون فقرات می شود.
هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا نشستن های طولانی مایع داخل دیسک بیرون می زند که به آن پارگی یا بیرون زدگی دیسک می گویند.
-
انواع بیرون زدگی دیسک:
- درجه یک: معمولاً در کارهای روزمره با توجه به نشستن، ایستادن و خم و راست شدن های معمولی به وجود می آید که مایع داخل دیسک کمی دچار التهاب و برجستگی می شود و نیاز به درمان ندارد و باعث دردهای بسیار کوتاه مدت (چند ساعت تا یک روز) می شود.
درجه دو: با نشستن های طولانی مدت و خم و راست شدن های زیاد باعث برجستگی مایع داخل دیسک می شود. قسمت های کمی از دیواره دیسک دچار پارگی می گردد که نیاز به درمان دارد و با درمان بهبودی کامل می یابد.
درجه سه: این نوع بیرون زدگی با وارد آوردن فشار زیاد روی ستون فقرات در طولانی مدت ایجاد می شود. که در این نوع بیرون زدگی، دیواره های دیسک پاره شده و محتویات داخل دیسک به مقدار زیادی بیرون می ریزد که به صورت دردهای تیر کشنده و بی حسی نِمود پیدا می کند.
این نوع بیرون زدگی قطعاً نیاز به درمان دارد و در صورت تأخیر در درمان ممکن است که منجر به جراحی شود، اما در صورت درمان به موقع، این نوع پارگی تا حدی قابل بهبود است.
درجه چهار: در این نوع بیرون زدگی دیواره دیسک کاملاً پاره می شود و محتویات داخل دیسک بیرون می ریزد که در بسیاری از موارد و بسته به شرایط فرد (نداشتن قند بالا، پوکی استخوان، وزن بالا) نیاز به جراحی است و در صورت داشتن قند خون و وزن بالا باید از درمان های غیر جراحی استفاده شود. چون در صورت انجام جراحی ریسک عفونت و جواب ندادن جراحی بالا است.
پارگی دیسک چه علائمی دارد؟
– درد ملایم تا شدید در کمر یا گردن
– انتشار درد به اندام تحتانی
– بی حسی و گزگز کردن پاها
– ضعف عضلات مرتبط با دیسک
– اختلال در حفظ تعادل
– لنگیدن هنگام راه رفتن
– اسپاسم عضلانی
– ضعف شدید اندام تحتانی در موارد شدید، مثل افتادگی مچ پا( فرد توانایی بالا آوردن مچ پا را ندارد )
– تشدید درد پس از بیدار شدن
– تشدید درد با انجام یکسری فعالیت های خاص یا قرار گرفتن بدن در یک وضعیت خاص، مثل نشستن
-
پارگی دیسک بر اثر چه عواملی ایجاد می شود؟
– حرکات ناگهانی و شدید
– بلند کردن و حمل اجسام سنگین
– ضربه و آسیب به ستون فقرات
– افزایش سن
– فشار مکرر به دیسک کمر
– فعالیت شدید بدنی (ورزش های بدنسازی)
– ضعف عضلات شکمی
– عدم انجام حرکات کششی به منظور گرم کردن قبل از شروع فعالیت های ورزشی
– چرخش ناگهانی و شدید بدن
– سقوط از ارتفاع
– اضافه وزن
– شغل (مشاغلی که نیاز به نشستن طولانی مدت دارند مثل کارمندان بانک)
– وراثت
تشخیص بیرون زدگی دیسک:
بیرون زدگی دیسک در بیماران با توجه به علائم آن تشخیص داده می شود. در بعضی از موارد جهت تشخیص درجه بیرون زدگی دیسک، نیاز به انجام ام آر آی می باشد.
-
آیا بیرون زدگی دیسک درمان دارد؟
با توجه به اینکه بیرون زدگی دیسک درجات مختلفی دارد،بنابراین درمان هرچه سریعتر دیسک کمر ضروری است و حتی در مواقع خفیف تا متوسط در صورت درمان زود هنگام کاملاً قابل بهبود است.
نکته قابل توجه این است که بسیاری از بیماران با روش های غیر جراحی قابل درمان هستند و نیازی به شکافته شدن ستون فقرات و عوارض ناشی از جراحی نیست. متاسفانه شمار زیادی از بیماران از ابتدا به جراح مراجعه کرده و اقدام به جراحی می نمایند. گاهی اوقات بعد از جراحی نیز پس از گذشت مدت زمانی مجددا علائم بیمار بازمی گردد ودردهای تیر کشنده و بی حسی های قبل از عمل، دوباره به سراغ بیمار می آید.
بنابراین بی خطرترین و بهترین گزینه ی درمان جهت بیماران با آسیب دیسک کمر، درمان های غیر جراحی شامل: فیزیوتراپی (مادون قرمز، تمرین درمانی)، مگنت تراپی، طب سوزنی، لیزر درمانی وتکنیک دستی است.
کلینیک تخصصی سیناطب با حضور متخصص فیزیوتراپیست مجرب و مجهز به پیشرفته ترین تکنیک ها در درمان بسیاری از بیماران موفق بوده است.
فیزیوتراپی: یکی از درمان های مؤثر و مهم بیرون زدگی دیسک کمر است. در فیزیوتراپی با بهره گیری از مدالیته های درمانی و تمرین درمانی های مخصوص و با تقویت عضلات شکم، کمر و لگن به کنترل درد و بهبود علائم ناشی از بیرون زدگی دیسک کمک می کند.
طب سوزنی: با آزاد کردن فشار روی دیسک و ریشه های عصبی باعث کاهش علائم تیر کشنده و بی حسی و آزاد شدن بافت های اطراف دیسک می شود.
هم چنین در افرادی که به دلیل مشکلاتی از قبیل درد معده، مشکلات گوارشی، اختلالات کبد و کلیه و… قادر به خوردن داروهای مسکن نیستند، علاوه براین افراد با قند خون بالا که در انجام برخی از درمان ها مانند تزریق داخل مفصل محدودیت دارند، استفاده از طب سوزنی در بهبود بسیار مؤثر است.
مگنت تراپی: استفاده از جریان های مغناطیسی است که اطراف بافت آسیب دیده ایجاد می شود و به بهبود پارگی دیسک کمر و عملکرد بهتر آن کمک می کند.
لیزر درمانی: دستگاه لیزر درمانی استفاده از جریان های ترمیمی با عمق نفوذ بالا می باشد که در ترمیم پارگی دیسک کمر مورد استفاده قرار می گیرد و باعث کاهش درد، التهاب دیسک و دردهای تیر کشنده به پا می شود.
سوپر لیزر پرتوان که در کلینیک فیزیوتراپی سیناطب انجام می شود با تأثیر عمقی تر نسبت به سایر لیزرها سرعت و کیفیت ترمیم و درمان را بالاتر می برد.
تکنیک دستی: در بعضی از مواقع با بیرون زدگی و پارگی دیسک کمر، لگن و کمر دچار گرفتگی می شود و با انجام تکنیک های مخصوص که با دست انجام می شود، گرفتگی آزاد می شود.
-
برای پیشگیری از بیرون زدگی دیسک چه باید کرد؟
– انجام حرکات کششی و گرم کردن قبل از شروع فعالیت ورزشی
– داشتن رژیم غذایی مناسب به منظور کنترل وزن
– اجتناب از انجام فعالیت های شدید
– اجتناب از نشستن طولانی مدت
– بلند نکردن اجسام سنگین
– استفاده از توالت فرنگی
– تقویت عضلات شکم
– انجام درمان زود هنگام در موارد خفیف به منظور پیشگیری از عوارض بیرون زدگی و پارگی دیسک (فلج شدن در موارد شدید)
-
برای سلامت کمر حتما موارد زیر را رعایت کنید:
از نشستن روی زمین خودداری کنید.
از نشستن و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
در صورت داشتن شغل نشسته هر 20 دقیقه یکبار بایستید و در صورت امکان کمی قدم بزنید و چند کشش ملایم انجام دهید.
از برداشتن هر جسمی از روی زمین با خم کردن کمر خودداری کنید.
اگر با ایستادن یا راه رفتن در پاها احساس بی حسی یا درد داشتید دراز بکشید.
روزانه 20 دقیقه پیاده روی کنید
بهترین وضعیت خوابیدن، روی پهلوها با زانوی خم و یک بالش نازک بین زانوهاست.
تمرینات مناسب برای سلامت ستون فقرات
تمرینات مناسب جهت کاهش فشار روی دیسک
نمونه درمان بیماری پارگی دیسک کمر در کلینیک فیزیوتراپی سیناطب
فیلم بالا متعلق به جناب آقای جادر جابری است. ایشان چندین سال دچار بیماری پارگی دیسک کمر بودند، تا جایی که پزشکان تشخیص عمل جراحی داده بودند ولی با انجام چند جلسه فیزیوتراپی، لیزر درمانی و طب سوزنی در کلینیک فیزیوتراپی سیناطب بهبود یافته و خوشبختانه دیگر نیاز به عمل جراحی ندارند.