فلج بلز چیست؟
فلج بلز در اثر آسیب به عصب صورتی (عصب فاشیال) که عصب هفتم مغزی است، ایجاد می شود. در این بیماری عضلات صورت، به صورت ناقص یا کامل فلج می شوند.
گاهی اوقات فرد در این بیماری نمی تواند چشم خود را ببندد یا توانایی بالا بردن ابروها را ندارد، هنگام لبخند زدن گوشه ی لب ها در دو طرف تقارن ندارند و فرد نمی تواند لب را غنچه کند.
در این فلج فرد در غذا خوردن مشکل پیدا می کند، هنگام نوشیدن مایعات آب از کنار لب ها بیرون می آید.
فردی که تا چند ساعت قبل هیچ مشکلی نداشته به یکباره با حالتی رو به رو می شود که از لحاظ ظاهری برای فرد غیرقابل تصور است و فرد را با یک بحران رو به رو می کند و گاهی فرد دچار افسردگی می شود.
این نوع بیماری می تواند به دنبال جراحی و یا ضربه به ناحیه پشت گوش یا صورت پیش آید اما در اکثر افراد این عارضه به طور یکباره و بدون سابقه جراحی و یا ضربه ایجاد می شود که امروزه بیشترین دلیل آن را هجوم ویروس ها به عصب صورت می دانیم. این بیماری به دنبال عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی بروز پیدا می کند و حتی استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد.
نشانه های ابتلا به فلج بلز چیست؟
علائم زیر ممکن است به صورت ترکیبی از چند علائم یا به صورت یک نشانه از فلج بلز آشکار شود:
ناتوانی در اخم کردن، سوت زدن یا لپ ها را پر از هوا کردن
ضعف عضلات صورت که از لحاظ شدت از ضعف ملایم تا فلج کامل متغیر است
درد در طرف درگیر که در اطراف فک یا گوش یا پشت آن و گردن احساس می شود
افتادگی چهره
مشکل در بستن چشم ها، لبخند زدن و ناتوانی در کنترل ریزش بزاق دهان
افزایش حساسیت به صدا در گوش طرف درگیر
سردرد
کاهش حس چشایی
ایجاد مشکل در جویدن غذا در سمت آسیب دیده
ریزش غیر ارادی اشک و گاهی خشک شدن چشم
احساس خشکی در دهان
گیجی
تغییر در بینایی
تب
مشکل در تکلم
علت ابتلا به فلج بلز چیست؟
آبله مرغان
سرخجه
عفونت گوش
اوریون
بیماری های تنفسی
آنفولانزا
تومور
سکته
مشکلات گردش خون
تبخال
سرما خوردگی
سرما و فصل سرد
چگونه متوجه شویم که به فلج بلز مبتلا شده ایم؟
از طریق معاینه و بررسی الگوهای حرکتی صورت،این بیماری قابل تشخیص است.گاهی برای تشخیص شدت آسیب ممکن است گرفتن عکس ام آر آی و سی تی اسکن ضرورت داشته باشد. الگوهای حرکتی صورت که در معاینه فلج بلز بررسی می شود عبارتند از:
حرکات صورت و ابرو
بستن چشم
توانایی استفاده از گونه ها در لبخند زدن
توانایی لب ها در جمع شدن
توانایی گرفتن گونه ها بین دندان ها
بالا بردن لب بالایی
بالا بردن یا پایین آوردن لب پایینی
آیا فلج بلز درمان می شود؟
خوشبختانه اکثر این بیماران به دنبال درمان صحیح و رعایت یکسری اصول بهداشتی و درمانی بعد از چند هفته تا چند ماه بهبود پیدا می کنند.
گاهی فرد مبتلا برای مدت 3 هفته از یکسری داروهای ضد التهاب مثل پردنیزولون استفاده می کند.
انجام فیزیوتراپی تخصصی که شامل ترکیبی از درمان مثل طب سوزنی، تکنیک دستی، تیپینگ، تمرینات PNF ، سوپر لیزرپرتوان و مگنت درمانی جهت ترمیم عصب و بازآموزی عصبی عضلات می تواند درمان مؤثری باشد.
لیزر درمانی: با استفاده از امواج پر قدرت سوپر لیزرپرتوان،عصب تحریک می شود تا هرچه سریعتر فرایند ترمیم و بازسازی آن آغاز شود.
سوپر لیزرپرتوان که در کلینیک فیزیوتراپی سیناطب انجام می شود با تأثیر عمقی تر نسبت به سایر لیزرها سرعت و کیفیت ترمیم و درمان را بالاتر می برد.
طب سوزنی: با استفاده از طب سوزنی مجموعه خاصی از عصب ها و عضلات تحریک و تقویت می شوند تا حالت طبیعی عضلات چهره حفظ شده و درد و تنش های موجود در عضلات رفع شوند. این شیوه احتمال آسیب های بیشتر به عصب ها را کاهش می دهد.
در افرادی که به دلیل مشکلاتی از قبیل درد معده، مشکلات گوارشی، اختلالات کبد و کلیه و… قادر به خوردن داروهای مسکن نیستند،علاوه بر این افراد با قند خون بالا که در انجام برخی از درمان ها مانند تزریق داخل مفصل محدودیت دارند استفاده از طب سوزنی در بهبود بسیار مؤثر است.
مگنت درمانی: باعث تقویت عصب صورت از طریق جریان مغناطیسی عمقی می شود و به بازگشت حرکات عضلات صورت به حالت طبیعی کمک می کند.
تکنیک دستی: روی عضلات ضعیف صورت با تکنیک های تحریک حسی – عصبی باعث تقویت ماهیچه های صورت می شود. یکی از روش های کاربردی در تکنیک دستی، تکنیک PNF می باشد. این تکنیک با ورزش دادن صورت به شکل خاص، باعث تقویت عضلات سمت ضعیف صورت و کاهش ضعف عضلات می شود. این روش باعث بهبود هماهنگی و حفظ حافظه حرکتی می شود.
هدف از درمان فلج بلز چیست؟
افزایش دامنه حرکتی عضلات صورت
بهبود کنترل حرکت های صورت
بهبود حس صورت
بهبود حرکات چشم
بازگرداندن فرد به فعالیت های عادی در ارتباط با صحبت کردن،غذا خوردن و بستن چشم ها در حداقل زمان ممکن
کمک به قرینه شدن صورت
از بین بردن درد در صورت داشتن درد در ناحیه گردن و صورت
مراقبت های لازم در اختلال فلج بلز:
* در مواقعی که بیمار نمی تواند چشمانش را ببندد هر چند ساعت یکبار باید قطره اشک مصنوعی به منظور مرطوب نگه داشتن چشم استفاده کند.
* انجام ورزش های مخصوص و تحریکات برای بازآموزی حرکتی عضلات صورت در طول روز ضروری است.
عوارض فلج بلز چیست؟
فلج بلز در صورتیکه خفیف باشد در طول یک ماه درمان می شود اما در صورت فلج کامل عصب،عوارضی به همراه خواهد داشت:
آسیب برگشت ناپذیر به عصب صورت
رشد نادرست رشته های عصبی که منجر به انقباض خود به خودی ماهیچه های خاصی در حین حرکت قسمتی دیگر از بدن می شود (مثلاً با خندیدن ماهیچه پلک هم منقبض شده و بسته می شود)
کوری جزئی یا کامل در چشمی که بسته نمی شود به دلیل خشکی بیش از حد یا خراش قرنیه، که پوشش شفاف محافظتی چشم است
آبریزش چشم
افسردگی شدید